دستگاه روزنامـهتاکن، رنگ در عکاسی به چاپ نهم رسید مرحلهای بعد از چاپ
چاپ را درون اصطلاح، انتقال مطالب شامل نوشتهها، تصاویر، اعداد و علائم بر رو یک حامل فرم و انتقال آن بر روی یک سطح چاپ شونده و تکثر آن بـه شمارگان زیـاد مـیگویند.
چاپخانـه نیز درون لغت بهمعنای محل چاپ و در متون مختلف کلمات مطبعه، دارالطباعه، و باسمـهخانـه بهعنوان مترادف آن بهکار رفتهاست. رنگ در عکاسی به چاپ نهم رسید چاپخانـه مؤسسه ، مجتمع یـا کارگاهی هست که از عهدهٔ انجام کارهای چاپی بر روی کاغذ و سایر اشیـاء از طریق انواع چاپ برآید و به تعبیری دیگر، محلی هست که چاپ کتاب، نشریـات، و مانند آن درون آنجا انجام مـیگیرد. رنگ در عکاسی به چاپ نهم رسید امروزه، چاپ بـه عنوان یک فرایند انبوه صنعتی درون نظر گرفته مـیشود کـه بخش اساسی صنعت نشر و بخش مـهمـی از فعالیتهای اداری و حکومتی را شامل مـیشود.
ریشـهشناسی
واژهٔ چاپ و صورت قدیمـیتر آن «چهاپ» را برگرفته از واژهٔ مغولی چاو دانستهاند کـه به معنای «فشردن سطحی بر سطح دیگر» است. همچنین «چاپ» درون تُرکی بـه معنی کوبیدن یـا حرکت مداوم همراه با کوبش است. چاپ درون لغت بهمعنای نقش، اثر، مُهر و نشان آمدهاست و در متون مختلف کلمات طبع، باسمـه، و تافت بهعنوان مترادف آن بهکار رفتهاست.
پیشینـه
از مـهمترین رخدادهای تاریخ، اختراع حروف چاپی مستقل و دستگاه چاپ بودهاست کـه به تصور غالب، اولین بار، یوهانس گوتنبرگ (۱۴۶۸–۱۳۹۷) آلمانی درون سال ۱۴۵۶ مـیلادی آن را اختراع کرد؛ اما درون حقیقت اختراع فن چاپ بـه قرنها پیش از گوتنبرگ برمـیگردد.
ادوار تاریخی چاپ و تحولات آن از ابتدا تاکنون بهطور کلی بـه ۶ دسته تقسیمبندی مـیشود:
پیش از تاریخ و آغاز دوران تاریخی
دوران باستان
دوران چینیها
دوران هنری
دوران مکانیک
دوران فتو مکانیک[۱]این دوران از آغاز خط نویسی و پیش از آن که تا حدود قرن ۲۰ مـیلادی را شامل مـیشود.
اختراع چاپ درون چین
آسوریـان چند هزار سال پیش از مـیلاد بر خشتهایی از گل رس مُهر مـیزدند. انگشترهای خاتم نیز کـه در زمان باستان استفاده مـیشد بر همـین اساس کار مـیکرد، چاپ باسمـه نیز قرنها قبل از گوتنبرگ درون چین شناخته شده بود، درون دوران حکومت سلسلهٔ تانگ درون چین (۹۰۶–۶۱۸)، قدیمـیترین نمودهای صنعت چاپ دیده شدهاست. درون این دوره، نقشها بر روی صفحهای چوبی حکاکی، و بعد بر روی پارچه چاپ مـیشد. اولین اشاره بـه چاپ، درون سال ۵۹۳ و یک فرمان حکومتی چینی هست که درون آن، امپراتور ونتی، دستور مـیدهد تصاویر و متون بودایی را چاپ کنند. این متون را اول بر قطعهای کاغذ نازک مـینوشتند و بعد آن را بر صفحهای چوبی مـیچسباندند و متن را بر روی چوب حکاکی مـید که تا یک «زینک» چوبی بسازند و از آن به منظور چاپ متن استفاده کنند. این شیوه زمان زیـادی مـیبرد، چرا کـه هر صفحه از کتاب حتما بر یک صفحهٔ چوبی جداگانـه حکاکی مـیشد.
قدیمـیترین کتاب چاپی[۲] کـه تاکنون پیدا شدهاست، یک متن مذهبی بودایی هست که درون سال ۸۶۸ چاپ شده، این متن درون غار دونهوانگ درون جادهٔ ابریشم کشف شدهاست. درون قرن نـهم، کتابهای چاپی با تیراژ بالا درون شو (ایـالت چچوان امروز) عرضه شد و دلالان خصوصی امکان خرید آنها را داشتند. کمـی بعد، فن چاپ بـه ایـالتهای دیگر نیز گسترش یـافت و در اواخر قرن نـهم، درون تمام چین رواج یـافت. کتابهایی نظیر کتابهای کنفوسیوسی، متون بودایی، فرهنگهای لغت، کتابهای ریـاضیـات و ... درون این دوران چاپ شدهاست. این فن بـه سرعت پیشرفت کرد و در سال ۱۰۰۰ مـیلادی، کتابهای صحافی شده بـه سبک امروز، جانشین تومارها شد.
در سال ۱۰۴۱ مـیلادی، کیمـیاگری چینی بـه نام بیشنگ، حروف مستقل چاپی را اختراع کرد این حروف بر روی سفال مرطوب حکاکی مـیشد و بعد از پختن درون کوره، دوام زیـادی مـییـافت و سرعت حروفچینی و تکثیر متون را بسیـار بالا مـیبرد حروف دستی و حروف قلعی کـه پس از آن ایجاد شد، هیچیک رواج نیـافت، بر عحروف چوبی متداول شد. درون اوایل قرن ۱۱، اختراع حروف چاپی مستقل باعث رواج کتابهای ارزانتر چاپی درون دوران سلسلهٔ سونگ (۱۲۷۹–۹۶۰) درون چین شد.
چاپ درون کره
اعتبار اختراع حروف چاپی فلزی و صنعتی شدن چاپ، از آنِ حکومت کره هست که اولین بار درون سال ۱۲۴۱ مـیلادی بـه آن اشاره مـیشود. درون سال ۱۳۹۲، ۶۴ سال قبل از دستگاه چاپ گوتنبرگ، دولت کره، وزارت چاپ را تأسیس کرد کـه وظیفه داشت حروف چاپی فلزی را با فن ریختهگری تولید کند. کارخانـهٔ ریختهگری دولت کره، درون سال ۱۴۰۳، یک قلم مفرغی شامل صدها هزار کاراکتر داشت و تا پایـان قرن پانزدهم، دهها قلم کرهای دیگر نیز اختراع شد. احتمال دارد کـه مارکوپولو کـه در قرن سیزدهم بـه چین رفت، کتابهای چاپی را دیده باشد و او یـا مسافران دیگر جادهٔ ابریشم، این دانش را بـه اروپا آورده باشند کـه بعدها الهامبخش یوهان گوتنبرگ به منظور اختراع ماشین چاپ شد، چون غربیـان نیز قبل از گوتنبرگ با چاپ آشنایی داشتند.
ابداع گوتنبرگ
در ۱۴۵۲، یوهانس گوتنبرگ آلمانی بـه ایدهٔ چاپ متحرک تحقق بخشید. وی درون کارگاهش فناوری ساخت ورق، جوهر با پایـهٔ روغنی و پرس را به منظور چاپ یک کتاب گرد هم آورد و دستگاه چاپ را اختراع کرد. درون واقع او فناوریهایی را کـه سالها قبل برایشان فکر و تلاش شده بود، بـه ثمر رساند.
گوتنبرگ، چاپگر آلمانی، نخستینی بود کـه برای هر حرف، قطعهٔ فلزی جداگانـهای درنظر گرفت. وی قطعهها را به منظور ترکیب کلمات مناسب کنار هم قرار داد، بر آنها مرکب مالید، و بر ورقهای کاغذ فشرد و به این ترتیب چاپ نوین را ایجاد کرد. وی حروف را ابتدا از جنس چوب، سپس از سرب، و بعدها از آلیـاژ سرب، قلع، و آنتیموان ساخت وی نسبت فلزات آلیـاژ را بـه گونـهای انتخاب کرد کـه حروف بیش از حد سخت و نرم نباشند.
گوتنبرگ روزانـه بین ۳۰۰ که تا ۵۰۰ برگ چاپ مـیکرد. نخستین کتابی کـه او بـه این شکل پدید آورد کتاب مقدس ۴۲سطری بود. کتابهایی کـه در آن زمان بهچاپ مـیرسید بـه اینکونابولا معروف است. ابداع گوتنبرگ ظرف مدتی حدود ۴۰ سال درون عمدهٔ کشورهای اروپایی و در شـهرهایی مانند ونیز، فلورانس، پاریس و لیونرواج یـافت و چاپخانـههایی با این روش بهوجود آمد. درون فاصلهٔ سالهای ۱۴۶۰–۱۴۷۰ چاپخانـههایی درون آلمان و سایر کشورهای اروپایی پدید آمد. درون نیمقرن نخست بعد از کار گوتنبرگ، حدود چهلهزار کتاب بـه چاپ رسید و شمارگان مجموع آنها از ۱۲ مـیلیون نسخه فراتر رفت. درون پایـان قرن پانزدهم درون اروپا، بیش از ۲۰۰ چاپخانـه درون ۶۹ شـهر فعالیت مستمر داشت. از جمله چاپخانـههای مـهم آن دوره مـیتوان بـه چاپخانـه آنتون کابرگر درون شـهر نورنبرگ اشاره کرد کـه تعداد ماشینهای چاپ آن ۲۴ دستگاه بود و صدها نفر درون آن چاپخانـه کار مـید.
از دیگر خدمات گوتنبرگ مـیتوان بـه موارد زیر اشاره کرد:
- ابداع روش چاپ پیچشی بـه کمک روغن زیتون کـه تا سالها درون آسیـا و اروپا بـه کار مـیرفت
- توسعه روش بلوکی چاپ کـه پس از بازگشت مارکو پولو از آسیـا ابداع شده بود
- توسعه روش ساخت کاغذ بـه تعداد زیـاد کـه از چین وارد اروپا شده بود
- توسعه روشهای ساخت مرکب
- توسعه روش منگنـه و قالب بندی کتاب کـه اجازه چاپ کتابهای قطور را مـیداد
دستگاه چاپ گوتنبرگ، هزینـههای بسیـار زیـادی داشت و در نتیجه بیشتر مورد توجه ثروتمندان آن دوران بود.
۳۰۰ سال بعد از اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ، یک نمایشنامـهنویس آلمانی بـه نام آلوئیس زنـه فلدر، چاپسنگی یـا لیتوگرافی را درون سال ۱۷۹۶ مـیلادی اختراع کرد. هر سنگی کـه متن یـا تصویر با این روش روی آن نقش مـیبست، به منظور چاپ حدود ۷۵۰ نسخه عملکرد مطلوب داشت و پس از آن نقش روی سنگ قابل چاپ نبود.
ورود صنعت چاپ بـه ایران
نوشتار اصلی: رنگ در عکاسی به چاپ نهم رسید پیشینـه صنعت چاپ درون ایران
دربارهٔ شروع چاپ سنگی درون ایران روایـات متعددی وجود دارد، اما روایت قویتر این هست که چاپ سنگی را به منظور نخستین بار مـیرزا صالح شیرازی درون تبریز راهاندازی کرد. مـیرزا صالح کـه از سوی دولت ایران به منظور فراگیری هنرهای جدید بـه اروپا رفته بود، درون بازگشت یک دستگاه چاپ سنگی با خود بـه تبریز آورد کـه آن را درون سال ۱۲۲۵ هجری قمری راه انداخت. چاپخانـهٔ سنگی درون مدت کوتاهی درون تهران، اصفهان و سپس سایر شـهرهای ایران تأسیس شد و بیش از ۵۰ سال تنـها روش چاپ درون ایران بود و تا اواخر دورهٔ قاجار، هر چه درون ایران چاپ مـیشد، بـه روش چاپ سنگی بود. البته هشت سال قبل از ورود چاپ سنگی بـه ایران چاپ سربی راهاندازی شده بود، ولی بـه علت هزینـه و زحمت زیـاد آن، بعد از ورود چاپ سنگی، کنار گذاشته شد ولی بعدها درون دورهٔ قاجار دوباره استفاده از حروف سربی رایج گردید.اولین چاپخانـه بروش حروفچینی(چاپخانـه حروفی) درون اواخر دهه ۱۲۷۰، توسط یوسف اعتصامـی(اعتصام الملک آشتیـانی پدر پروین اعتصامـی) درون تبریز دائر گردید.
مخالفتها
درپی اختراع صنعت چاپ، برخی مسلمانان متعصب حکم بـه منعش دادند و آن را بـه عنوان اختراعی «مضر امر الهی» معرفی مـید.
شیوههای چاپ
حال بعضی از ابداعات چاپ درون قرن ۱۹ و ۲۰ م را بررسی نماییم. درون دههٔ آخر قرن ۱۸ م تحولاتی درون چاپ ایجاد شد؛ از جمله اینکه درون همـین دوره شخصی بـه نام آلویز سنفلدر اتریشی چاپ سنگی را به منظور تکثیر ورقههای موسیقی ابداع کرد و به آن بـه عنوان جایگزینی به منظور سیـاه قلم کاری نگاه کرد. درون این روش نگاره بـه وسیلهٔ یک قلم تیز یـا عمل یک اسید بر سطح سنگ ایجاد مـیشود و نگاره با رنگ سیـاه بر سطح سنگ خاکستری ترسیم مـیشود. از همـین جهت تصور کار نـهایی چندان مشکل نبود. درون این شیوه روش کار اینگونـه هست که قسمتهایی را کـه نمـیخواستند چاپ شود (روی سنگ) مرطوب مـید و در نتیجه مرکب چاپ کـه چرب هست به آن قسمتها نمـیچسبید و قسمتهای خشک مرکب را جذب مـید و بدین صورت سطح آماده چاپ شامل دو قسمت بود:
- بخش مرطوب (برای قسمتهای سفید)
- بخش خشک (برای قسمتهای سیـاه یـا رنگی)
همـین شیوه چاپ بود کـه بعدها بـه اختراع چاپ افست منجر گردید. اختراع عکاسی شاید بیش از هر عامل دیگر بر چاپ و صنعت تأثیرگذار بود و با وجود اینکه تهدیدی به منظور روشهای دستی چاپ بـه حساب مـیآمد اما با اختراع عکاسی روش حساس سطح فلز و برگرداندن تصویر و حروف و نقوش بر روی آن ابداع شد. این روش جدید منشأ چاپ با کلیشـههای خطی گردید و در پی پیشرفت عکاسی شیوههای گراوور، فتوگراوور و هلیوگراوور ایجاد شدند. درون اوایل قرن ۱۹ م ماشینهایی ابداع شد کـه اعمال مختلف چاپ را بهطور خودکار انجام مـیدادند و در نتیجه سرعت چاپ افزایش یـافت که تا جایی کـه ماشینهای روتاتیو کـه قادر بودند درون یک لحظه هر دو روی کاغذ را چاپ کنند بـه وجود آمد.
با توجه بـه مطالب گفته شده بهطور کلی بـه ۳ روش مـیتوان یک نمونـه (تصویر یـا نوشته) را بـه چاپ رساند کـه عبارتند از:
چاپ برجسته یـا لترپرس یـا تایپوگرافی
چاپ گود یـا فرورفته یـا هیلوگراوور
چاپ مسطح یـا پلانوگرافی یـا لیتوگرافیاسلوبهای اصلی چاپ
بنابراین اسلوب اصلی چاپ با درون نظر گرفتن ۳ مرحله زیر ضروری است:
الف:تهیـهٔ گراوورهای دستی
ب:تبدیل گراوور بـه چاپ و انجام چاپ
ج:استفاده از فتو مکانیک درون چاپ[۳]
چگونگی انجام انواع چاپ
۱- چاپ برجسته:در این روش سطح چاپ شونده بـه صورت برجسته است. درون نتیجه قسمت برجسته درون مقابل غلتک آغشته بـه مرکب چاپ رنگ را بـه خود مـیگیرد و به کاغذ منتقل مـیکند. واضح هست که درون این شیوه سطح برجسته حتما معنقش مورد نظر باشد که تا پس از چاپ شدن بر روی کاغذ بـه صورت صحیح نمایـان گردد.
۲- چاپ گود:در این نوع چاپ نقشها و تصاویر درون سیلندر استوانـهای کـه سطح چاپ شونده است، بـه صورت فرورفتهاند. این نوع چاپ از کیفیت بالایی برخوردار هست اما بـه دلیل هزینـه زیـادی کـه دارد به منظور کارهایی با تیراژ بالا مورد استفاده قرار مـیگیرد؛ مثل:تمبر، اسکناس،...
سیلندر چاپ گود دو نوع است:
الف: تمام سیلندر ریختهگری مـیشود و پس از پایـان چاپ دوباره ذوب مـیگردد.
ب: فقط رویـهٔ سیلندر کـه نقوش درون آن فرورفتهاند عوض مـیشود و پس از هر بار چاپ فقط این رویـه تعویض مـیگردد. درون این نوع چاپ سطح تصاویر یـا حروف چاپ افست است.
۳- درون این شیوه سطح چاپ شونده نـه برجسته و نـه فرورفته هست و با خاصیت مواد، حروف و تصاویر مرکب را بـه خود جذب نمـیکنند. این روش تکامل یـافته شدهٔ
لیتو گرافی یـا
چاپ سنگی است. درون این شیوه کـه سطح چاپی صاف هست نقش نخست از لوحهٔ فلزی بـه استوانـه لاستیکی منتقل مـیشود و از روی آن بـه کاغذ انتقال مـییـابد.
صفحهٔ فلزی چاپ یـا همان زینک بـه دور یک استوانـه لاستیکی بسته مـیشود. دو غلتک یکی آغشته بـه مرکب و دیگری آغشته بـه آب برمبنای تضاد بین آب و چربی باعث مـیشوند نقش روی زینک مرکب بگیرد و قسمتهای دیگر مرکب را جذب نکنند درون این نوع چاپ با ۴ رنگ اصلی و استفاده از ترام، تمام رنگها ساخته مـیشود.[۱][۴]
پیشرفتهای صنعت چاپ از زمان گوتنبرگ که تا قرن بیستم
حدود ۱۴۹۰ مـیلادی روشهای مختلف اسیدکاری روی صفحات فلزی شکل گرفت. سال ۱۵۵۰ اولین لنز توسط کاردون[واژهنامـه ۱] ایتالیـایی ساخته شد. آلومـیس زنـه فلدر درون سال ۱۷۹۶ روش لیتوگرافی را ابداع نمود. وی بـه مخترع چاپ سنگی شـهرت دارد.
- حدود سال ۱۷۹۹ که تا ۱۸۰۰ اوبی رو درون پاریس نخستین دستگاه کاغذسازی را اختراع نمود کـه در سال ۱۸۲۰ دستگاههای کاملتری ساخته شد.
- در سال ۱۸۱۱ نخستین ماشین سیلندری لترپرس کـه با نیروی بخار کار مـیکرد توسط ک[واژهنامـه ۲] مخترع آلمانی ساخته شد.
- در سال ۱۸۱۸ با همکاری باور ماشین چاپ سیلندی مضاعف عرضه گردید کـه پشت و روی کاغذ درون این دستگاه بـه چاپ مـیرسید.
- در سال ۱۸۲۲ ویلیـام چرچ[واژهنامـه ۳] اولین ماشین حروفچینی را بـه ثبت رسانید.
- در سال ۱۸۲۵ نیس فورنیس[واژهنامـه ۴] تهیـه فرم چاپ روی صفحههای فلزی از جمله مس را بـه روش فتومکانیکی ابداع کرد وبا ساخت پرس دستی نمونـههایی تکثیر نمود.
- در سال ۱۸۴۴ ریچارد هو درون ایـالات متحده ماشین چاپ رتاتیو را بـه ثبت رسانید فرم چاپ بـه صورت مدور، دور سیلند بسته مـیشد.
- در سال ۱۸۵۰ ژیلوت[واژهنامـه ۵] اسیدکاری روی فلز را تکامل بخشید.
- در سال ۱۸۵۱ اسکات آرشر[واژهنامـه ۶] روش کلودیوم مرطوب (شیشـهٔ نگاتیو) را ارائه کرد.
- در سال ۱۸۵۹ هنری جیمز[واژهنامـه ۷] درون انگلستان با روش فتوشیمـی گرافی کلیشـه زیر را ساخت.
- در سال ۱۸۶۶ درون ایـالات متحده اولین ماشین چاپ با کاغذ رول بـه ثبت رسید.
- در سال ۱۸۷۰ اولین دوربین نوسانی ریلی توسط موس ساخته شد.
- در سال ۱۸۷۴ کارل کلیچ[واژهنامـه ۸] اهل چک با استفاده از نوعی کاغذ کاربن، تهیـهٔ فرم را بهبود بخشید.
- در سال ۱۹۱۰ اولین ماشین هلیوگراور با استفاده از تیغهٔ دکتر بلید شروع بـه کار کرد.
- در سال ۱۹۱۲ ماشین چاپ پشت و رو زنافست توسط کاسپار هرمان طراحی و ساخته شد (کاغذ بـه صورت لولهای).
- در سال ۱۹۱۲ شرکت رولند ماشین چاپ افست با سه سیلندر مساوی را تولید کرد.
- در سال ۱۹۵۰ سیستم حروفچینی منوفتو (تکامل یـافته منوتایپ) اختراع شد.
- در سال ۱۹۶۵ دکتر هل با ارائهٔ سامانـهای نوین و ساخت دستگاه اسکنر تحول بزرگی درون حروفچینی و فتولیتوگرافی بـه وجود آورد.
- در سال ۱۹۷۶ اشعهٔ لیزر درون دستگاههای فتولیتوگرافی و حروفچینی بـه کار گرفته شد.
چاپ درون صنعت نساجی
چاپ درون حقیقت رنگرزی موضعی یـا از بین بردن موضعی رنگ است. گرچه با استفاده از ماشین بافندگی یـا کشبافی نیز مـیتوان نقشی را با نخهای رنگی یـا حتی یک نخ رنگی روی پارچه بـه وجود آورد، ولی چاپ یک نقش روی پارچه غالباً آسان تر بوده و ارزانتر تمام مـیشود و تولید بسیـار بالاتری را ممکن مـیسازد. پارچههای چاپ شده عموماً بـه علت عدم امکان نفوذ خمـیر چاپ بـه طرف دیگر پارچه فقط درون یک طرف نقش دارند. علاوه بر پارچه، فتیله شانـه شده، کلاف نخ یـا دسته نخ تار (چله) چاپ شود.
- چاپ پارچههای بافته شده:پارچههای بافته شده بیشتر از پارچههای دیگر چاپ مـیشوند. پارچههای کشباف بـه مقدار کمتر و بدون بافتها بـه مقدار بسیـار کمتر چاپ مـیشوند.
- چاپ کلاف نخ: کلاف نخ توسط غلتکهای چاپ ویژهای چاپ و سپس تثبیت مـیکنند. همچنین مـیتوان نخ را ابتدا بـه صورت کشباف ساده درآورد و بعد از چاپ و تثبیت، پارچه را شکافت و نخ را روی بوبین جمعآوری کرد. استفاده از چاپ جت کـه محلول یـا تعلیق رنگینـه را بـه صورت اسپری روی کالا مـیآورد از روشهای دیگر چاپ کلاف است.
- چاپ چله: چاپ چله به منظور تولید پارچههایی هست که هر دو روی آن درون معرض دید قرار مـیگیرد و احتیـاج بـه نقش درون هر دو روی پارچه دارد. از روشهای دیگر چاپ چله چاپ ترانسفر یـا انتقالی است.
- چاپ فتیله پشمـی شانـه شده: به منظور تولید نخ ملانژ با یکنواختی بالا کـه در تولید پارچههایی با کیفیت عالی استفاده مـیشود فتیله پشمـی شانـه شده توسط ماشین ویگورو چاپ شده و بعد از تثبیت مراحل بعدی ریسندگی را طی مـیکند.
- روشهای چاپ درون نساجی
- چاپ مستقیم: این روش آسانترین و ارزانترین روش هست و بیشتر از روشهای دیگر کاربرد دارد درون این روش پارچه ممکن هست زمـینـه سفید یـا روشن رنگی داشته باشد. رنگینـه بـه کمک خمـیر چاپ مستقیماً روی پارچه چاپ مـیشود.
- چاپ برداشت: درون این روش پارچه مطابق با روشهای مناسب رنگرزی و تثبیت مـیشود. سپس بـه کمک چاپ رنگ زمـینـه پارچه طبق طرح از مـیان برداشته مـیشود و جای سفید ان باقیمانده یـا آنکه همزمان با از بین رفتن رنگ زمـینـه رنگ دیگری کـه تحت تأثیر مواد برداشتکننده قرار نمـیگیرد جای آن را مـیگیرد. حالت اول برداشت سفید و حالت دوم برداشت رنگی نام دارد.
- چاپ مقاوم: درون این روش از تثبیت رنگینـه زمـینـه یـا تماس رنگینـه با الیـاف درون مواضع جاپ شده جلوگیری بـه عمل مـیآید. مقاومت درون مقابل تثبیت رنگینـه زمـینـه ممکن هست به صورت فیزیکی یـا با استفاده از مواد شیمـیایی باشد. درون صورتی کـه طرح پارچه ابتدا چاپ شده و سپس با یک شابلون تمام باز با خمـیر چاپ حاوی رنگینـه زمـینـه چاپ شود آن را (پیش مقاوم) و اگر پارچه بعد از چاپ شدن با یک شابلون تمام باز با خمـیر چاپ حاوی رنگینـه زمـینـه با خمـیر چاپ مقاوم چاپ شود آن را (پس مقاوم) گویند.
- چاپ کَلاقهای یـا باتیک یکی از روشهای چاپ بر روی پارچه هست که درون کشورهایی مانند اندونزی، تایلند، سریلانکا، هند و ایران از قدیم کاربرد داشتهاند.
این روش درون ایران بیشتر درون تبریز و اسکو رواج دارد و کَلاقهای نامـیده مـیشود. واژه باتیک ریشـه اندونزیـایی دارد[۱].
در چاپ کلاقهای، کلیـه طرحها و رنگها را با استفاده از واو عملیـات رنگرزی بر روی پارچه منتقل مـیکنند. به منظور این کار بیشتر از پارچه ابریشم استفاده مـیشود. تاروپود پارچه از واپوشیده مـیشود و هر دو روی پارچه یکسان نقش مـیشود.
رنگهای بـه کار رفته به منظور چاپ بیشتر از دسته رنگهای گیـاهی مانند روناس، اسپرک، پوست انار و زردچوبه است.
یکی از ویژگیهای چاپ کلاقهای ایجاد رگههای رنگی هست که درون اثر شکستن واو نفوذ رنگ از مـیان این شکستها بـه پارچه درون حین عملیـات رنگرزی بر روی پارچه پدید مـیآید.
ابزار کار چاپ باتیک «تیـان» نام دارد کـه وسیلهای فلزی شبیـه بـه قیف نازک است. همچنین قلممو، مـهر و کارگاه چوبی (برای مـهار پارچه) نیز استفاده مـیشود. روشهای چاپ باتیک عبارتند از چاپ مستقیم، چاپ برداشت، چاپ با شابلون، نقاشی باتیک روی پارچه ابریشمـی، تار عنکبوتی، قلممویی، بدون رنگرزی و باندا (پیچشی). استاد حسین گنجینـه از استادان معروف این سبک درون ایران است.
انواع چاپ
چاپ انواع مختلفی دارد کـه متناسب با آنچه کـه قرار هست چاپ شود و آنچه کـه بر آن قرار هست چاپ شود انتخاب مـیگردد. مـهمترین این روشهای عبارتاند از:
- چاپ افست: عمدتاً به منظور انتشارات، تبلیغات
- چاپ فلکسو: عمدتاً به منظور بستهبندی
- چاپ هلیوگراور: عمدتاً به منظور بستهبندی
- چاپ سیلک اسکرین: عمدتاً به منظور تبلیغات چاپهای تفکیکی
- چاپ لتر پرس: یکی از روشهای چاپ برجسته از قدیمـیترین روشهای چاپی است
- چاپ دیجیتال: به منظور همـه مصارف، تبلیغاتی و اداری درون تیراژ پایین
جستارهای وابسته
- نقاشیخط
- لتر پرس
- چاپ افست
- چاپ بنا بر تقاضا
- چاپ سبز
- چاپ دستی
- چاپ سنگی
واژهنامـه
↑ Cardon
↑ Koenig
↑ church
↑ Nicéphore Niépce
↑ Gillot
↑ Archer
↑ Henry james
↑ K.klic
منابع
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ
چاپ موجود است.
↑ ۱٫۰۱٫۱ حسینی، سیدرضا. شناخت هنر گرافیک. مارلیک با همکاری نشر عفاف، ۱۳۹۱.
↑ برخی منابع، قدیمـیترین کتاب چاپی را همان انجیل ۴۲ سطری گوتنبرگ مـیدانند
↑ نجابتی، مسعود. خط درون گرافیک. مدرسه، ۱۳۸۰.
↑ دانشور، هوشنگ. صنعت چاپ. سازمان جغرافیـایی کشور، ۱۳۵۱.
- کتاب شناخت هنر گرافیک - نوشته: سیدرضا حسینی - ناشر: مارلیک با همکاری نشر عفاف - سال: ۱۳۹۱
- کتاب خط درون گرافیک - نوشته: مسعود نجابتی - ناشر: مدرسه -سال: ۱۳۸۰
- کتاب صنعت چاپ - نوشته: هوشنگ دانشور - ناشر: سازمان جغرافیـایی کشور - سال: ۱۳۵۱
- چاپ درون صنعت نساجی- تألیف:دکتر حسین توانایی - سال ۱۳۸۱
- دانشنامـهٔ الکترونیکی دانشگاه کلمبیـا.
- دانشنامـهٔ بریتانیکا
دادههای کتابخانـهای
- LCCN: sh85106751
- GND: 4008598-3
- NDL: 00564152
کتاب
تولید
- پدیدآور
- صحافی
- بر پایـه تاریخ
- جلد
- طراحی
- ویراستاری
- مصورسازی
- چاپ
- نشر
- حروفچینی
موضوعات
- جایزه ادبی
- پرفروشترینها
- کتابشناسی
- کتاببازی
- کتابدرمانی
- چوق الف
- کتابفروشی
- کتاب
- کلوبها
- گردآوری کتاب
- Digitizing
- نمایشگاه کتاب
- Furniture
-
- Print culture
- خواندن
- نقد کتاب
- سرانـه مطالعه
سایر
- بر پایـه کشور
- برزیل
- فرانسه
- آلمان
- ایتالیـا
- پاکستان
- انگلستان
- ایـالات متحده
-
- کتاب گویـا
- کتاب الکترونیک
- کتابها بر پایـه گونـه
- تاریخچه کتابها
- مالکیت فکری
- شماره استاندارد بینالمللی کتاب
- واژهشناسی کتاب
- کتابها بر پایـه نوع
- ویکیانبار
- درگاه:کتاب
- WikiProject